Onderhoud kapitaalgoederen

Wij zetten ons in voor een veilige, groene en leefbare openbare ruimte. Deze openbare ruimte bestaat uit wegen, riolering, water en groen. Daarnaast zetten wij onze gebouwen in voor het bereiken van bestuurlijke doelen. Openbare ruimte en gebouwen zijn (voor een groot deel) kapitaalgoederen. U vindt hieronder beschreven welke beleidskaders er zijn voor onze kapitaalgoederen . Ook benoemen wij de financiële consequenties van het beleid ten aanzien van onze kapitaalgoederen.

Beleidskader – Openbare Ruimte

Om de kapitaalgoederen in de openbare ruimte, zoals wegen, bruggen, riolering en verlichting, op een voldoende niveau in stand te houden voert de gemeente onderhoudsmaatregelen uit. Tot en met 2018 zijn de beschikbare beheer- en onderhoudsbudgetten leidend. We proberen vervangingsinvesteringen uit te stellen door levensduurverlengend onderhoud uit te voeren. Over het algemeen geeft dat per saldo besparingen, maar zien we door de uitstel van vervangingen wel de kwaliteit van voorzieningen teruglopen.
In juni 2016 is het ‘Integraal beheerplan openbare ruimte 2019-2028’ vastgesteld. Dit beheerplan geeft een lange termijn perspectief en berekent de benodigde middelen om de huidige openbare ruimte in stand te hou-den op het gewenste niveau, de ‘Amersfoortse basis’. Daarbij wordt het structurele dagelijks onderhoud en groot onderhoud in beeld gebracht, maar ook de vervangingsopgave die op Amersfoort afkomt. De voorgestel-de begrotingssystematiek sluit aan bij de gewijzigde regelgeving van het ‘besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten’ (BBV ). Vanaf begrotingsjaar 2019 wordt het in stand houden van de openbare ruimte gedekt vanuit de exploitatie (met name dagelijks onderhoud), een nieuwe voorziening ‘groot onderhoud openbare ruimte’ (groot onderhoud wegen, openbare verlichting, kunstwerken, baggeren en vervanging groen en bomen) en kapitaalsinvesteringen (alle overige vervangingen, zoals wegen, bruggen of grote speelplekken). In het beheerplan ligt de focus op het beheer van de bovengrondse openbare ruimte, maar waar relevant is de relatie met het beheer van de ondergrondse infrastructuur en de riolering opgenomen. De besluitvorming en financiering van riolering loopt via het GRP (gemeentelijke rioleringsplan).

Amersfoortse basis
De kern van de Amersfoortse basis is het veilig en functioneel houden van de openbare ruimte, zodat de gemeente voldoet aan de wettelijke zorgplicht. Richtlijn is daarbij het onderhouden van de hele openbare ruimte op minimaal CROW-niveau B. Dit betekent sturen op de verwachte levensduur, geen achterstanden opbouwen en geen sprake van gevaarlijke situaties. Voor de Binnenstad, het Stationsplein en Zocherplantsoen geldt een hogere kwaliteit voor zowel de technische staat als de netheid, namelijk CROW-niveau A (goed, mooi, comfor-tabel). In deze paragraaf kapitaalgoederen gaat het met name om de technische staat. Het beheer en onder-houd staat zo dicht mogelijk bij de inwoners van Amersfoort, waarbij ruimte is voor participatie, zelfbeheer en burgerinitiatieven. In de afgelopen jaren zijn doorgevoerde bezuinigingen vertaald in keuzes voor het beheer en onderhoud, door te kiezen voor een meer sobere, eenvoudige inrichting of het areaal te verkleinen.
Om de kwaliteit te monitoren en tijdig te kunnen ingrijpen worden diverse gestandaardiseerde kwaliteitsnor-men toegepast, zoals CROW-beeldkwaliteit voor de integrale openbare ruimte en onderdelen als reiniging, groen en meubilair, CROW-schadebeelden voor verhardingen, RIONED voor riolering en NSVV voor verlichting. Als ondergrens hanteren we altijd veiligheid, functionaliteit en kapitaalvernietiging. Bij teruglopende technische kwaliteit neemt doorgaans ook de beeldkwaliteit af.

In 2015 realiseerden we in Amersfoort gemiddeld een B-kwaliteit voor de technische staat van de openbare ruimte. Behalve in de binnenstad, is dit ook de beoogde kwaliteit. Om aan het criterium ‘B’ te voldoen, hanteert Amersfoort de norm dat maximaal 20% van de openbare ruimte een lage (‘C’) of zeer lage kwaliteit (‘D’) mag hebben. Alle onderdelen van de openbare ruimte voldoen in 2015 aan deze norm, behalve beschoeiingen. Zo lang een beschoeiing veilig is, accepteren we hier kwaliteitsniveau ‘C’.

De beoogde kwaliteit staat op onderdelen onder druk, onder andere door het uitstellen van vervangingen. Waar de veiligheid en functionaliteit kunnen worden gewaarborgd, wordt de beeldkwaliteit en ‘toonbaarheid’ wel aangetast. Dit is bijvoorbeeld het geval bij beplantingen zoals heestervakken, die worden ‘doorbeheerd’ waarbij we blijven beheren maar niet vervangen. Er is geen sprake van onveiligheid, maar de beeldkwaliteit neemt steeds verder af.
in de Binnenstad is de ambitie voor de bovengrondse openbare ruimte kwaliteitsniveau ‘A’, maar in de praktijk ligt de gerealiseerde kwaliteit hier iets onder. Dit komt met name door later vervangen van areaal, in combinatie met de hoge gebruiksdruk en extra slijtage.

Beleidskader – Gebouwen voor maatschappelijk en ruimtelijk beleid

Een van de doelen waarop wij vastgoed hebben is om maatschappelijke organisaties en verenigingen te huisvesten. Denk hierbij aan het huisvesten van culturele gebruikers, burgerinitiatieven, sportverenigingen, et cetera. Verder hebben wij met vastgoed het doel ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan gebouwen die ooit zijn aangekocht, waarna de gebouwen gesloopt worden en de grond verkocht wordt als bouwrijpe grond.
Wij hebben circa 500 vastgoedobjecten, die bestaan uit gronden en gebouwen. Het zijn musea, wijkcentra, monumenten, sportgebouwen en - velden, atelierruimtes, scholen, gronden en terreinen, enkele woningen en de ambtelijke huisvesting. On-derdeel van ons vastgoed zijn ongeveer 25 monumentale objecten, onder andere de Koppelpoort, Onze Lieve Vrouwe-toren en Monnikendam. Het betreffen met name objecten die een cultuurhistorische en/of maatschappelijke functie binnen de ge-meente hebben. De exploitatie van deze groep panden kan door hun kenmerkende karakter niet kostendekkend gebeuren. Het betreffen namelijk objecten die niet of slechts gedeeltelijk te verhuren zijn en hoge onderhoudskosten hebben door dat het onderhoud zeer specialistisch van aard is. Om het tekort op de exploitatie in deze groep te verkleinen is een structurele bijdrage in de begroting gereserveerd. Hiermee wordt de instelling van een onderhoudsvoorziening voorbereid.
Het beheer en de exploitatie hebben wij (deels) uitbesteed aan SRO Amersfoort NV. Hiervoor hebben wij een raamovereenkomst gesloten waarin ook zaken als staat van onderhoud en exploitatierisico zijn opgenomen. In de raamovereenkomst zijn tevens kwaliteits- en prestatie-indicatoren (KPI’s) opgenomen. Met deze KPI’s sturen wij op de verbetering van de kwaliteit en prestaties van ons vastgoed en SRO. Daarnaast werken wij zelf aan deze verbetering, door bijvoorbeeld beleid te ontwikkelen op het verduurzamen en beter toegankelijk maken van het vastgoed.