Ambitie
We zijn voorbereid op het uitvoeren van adequate brandbestrijding en hulpverlening. Zowel de gemeente als de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) is organisatorisch voorbereid op de bestrijding van rampen en crises. We willen structurele veiligheid in de gebouwde omgeving en brandveiligheid in gebouwen en woningen. Op maatschappelijke ontwikkelingen, zoals nu het toenemend aantal kwetsbare groepen, zoals (verminderd zelfredzame) ouderen die langer thuis blijven wonen, wordt ingespeeld. Dit gebeurt niet alleen vanuit het thema fysieke veiligheid, maar vanzelfsprekend ook met maatregelen binnen het sociaal domein (programma 4). Vanuit het thema fysieke veiligheid krijgen voorlichting en risicocommunicatie een nadrukkelijker rol. Met de veiligheidspartners bekijken we hoe we gebruik kunnen maken van zelfredzaamheid en samenredzaamheid, burgerkracht en maatschappelijke vitaliteit. Naast een goede repressie (het bestrijden van brand en incidenten) zetten we hiermee in op het voorkomen van brand en het beperken van schade.
Meer informatie over de indicatoren: Lees de toelichting.
Het aantal binnenbranden is deels een effect van het gevoerde preventiebeleid. We streven ernaar het aantal binnenbranden ten opzichte van 2014 niet verder te laten stijgen (omdat het aantal woningen in Amersfoort toeneemt, is dit een relatieve daling van het aantal binnenbranden). Ook voor 'Brandweer binnen wettelijke norm ter plaatse' streven we ernaar in 2016 minstens op hetzelfde niveau te eindigen als in 2014.
Doelstellingen
We hebben een actueel beeld van de risico's in Amersfoort en de regio. Risico's zijn grensoverschrijdend; we kiezen voor het gestructureerd en regelmatig uitvoeren van risicoanalyses in de regio. Daarnaast worden actuele risico’s (die zich mogelijk kunnen ontwikkelen tot een crisis, bijvoorbeeld droogte) doorlopend gemonitord in het regionale VeiligheidsInformatieCentrum. Hiervoor worden diverse informatiebronnen gebruikt en gegevens gecombineerd.
We geven prioriteit aan het voorkomen en beperken van risico's om op termijn minder in actie te hoeven komen.
We vergroten het risicobewustzijn van inwoners, bedrijven en instellingen en zien de inwoner als medehulpverlener. We investeren niet alleen in 'regulerende preventie', zoals vergunningverlening, advisering, toezicht en handhaving, maar ook in 'stimulerende preventie', zoals Brandveilig Leven.
We investeren in kennisuitwisseling en samenwerking met onze netwerkpartners: netwerkmanagement, kennisdeling en innovatie gaan hierbij hand in hand.
We zetten mensen en materieel zo efficiënt en effectief mogelijk in bij de bestrijding van rampen en ongevallen. We gaan van gemeentelijke grenzen naar operationele grenzen en van regionale grenzen naar interregionale grenzen.
We beperken de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen zo veel mogelijk. Daarnaast bereiden we ons voor op een snelle en adequate inzet als zich onverhoopt toch een calamiteit met gevaarlijke stoffen voordoet.
We zien er op toe dat het grondroerend werken in gebied dat verdacht is op Niet Gesprongen Explosieven (NGE), volgens richtlijnen verloopt. In het verleden is gemeente Amersfoort herhaaldelijk geconfronteerd met achtergebleven Niet Gesprongen Explosieven.
Onze inzet
Jaarlijks kijken wij met de VRU naar de actualiteit van het risicoprofiel van Amersfoort. Waar zitten onze risico's en kwetsbare objecten? Op basis van deze bevindingen wordt beleid gemaakt in de aanpak van risico's.
De VRU - en daarmee de gemeente - blijft investeren in het verkleinen van risico's. De komende jaren investeren we in stimulerende preventie en het bevorderen van zelfredzaamheid. In alle beleidsafwegingen wordt eerst gekeken naar de mogelijkheid om risico's te verkleinen of te beperken (door proactieve maatregelen). Hiermee verminderen we de druk op de organisatie om zich bezig te houden met meldingen en acties. Dit betekent een verschuiving naar de voorkant van de veiligheidsketen, die op termijn een vermindering van het aantal oproepen kan betekenen. Naast een snelle inzet van hulpdiensten is voorkomen, eerder ontdekken en daardoor sneller waarschuwen immers van groot belang. De wettelijke adviesrol van de VRU over proactieve en preventieve maatregelen (vergunningverlening, controle en handhaving) is verstevigd.
De komende jaren wordt stimulerende preventie ingezet als middel om brandveiligheid te bevorderen bij objecten waarbij een tijdige inzet niet vanzelfsprekend is. Dan gaat het om het voorkomen van brand, maar ook om een snelle opsporing van brand (bijvoorbeeld door rookmelders) en zelfredzaamheid als het gaat om zichzelf en anderen in veiligheid brengen. Het tijdig en professioneel bestrijden van branden is de core business van de VRU. Voor het tijdig reageren bij brand zijn wettelijke normtijden. Van deze normtijden mag beargumenteerd afgeweken worden. Er is in 2016 een plan van aanpak waarin we voor diverse doelgroepen en toegespitst op de lokale risico's, beschrijven welke vormen van stimulerende preventie effectief zijn. De uitvoering van dit plan van aanpak start in 2016 en loopt door in 2017. Daarbij wordt ook gekeken naar effectieve vormen van risicocommunicatie en de mogelijkheden van het inzetten van betrokken inwoners, zoals de veiligheidsambassadeurs.
De VRU heeft een belangrijke rol als het gaat om kennisuitwisseling en samenwerking met partners. De VRU brengt partners bij elkaar en gaat met hen op zoek naar effectieve en efficiënte oplossingen voor vraagstukken binnen de publieke veiligheid.
Zowel bij de gemeente als de VRU zijn veel medewerkers met een functie in de brandbestrijding en crisisbeheersing. Voor deze medewerkers wordt doorlopend geïnvesteerd in vakbekwaamheid. Jaarlijks krijgt iedere medewerker een passend programma van opleiden, trainen en oefenen. Van iedere medewerker worden de resultaten hiervan bijgehouden. Van inzetten wordt geleerd door evaluatie; het geleerde wordt via procedures in praktijk gebracht. De voorzieningen (facilitair, op het gebied van ICT) van de gemeentelijke crisisorganisatie worden jaarlijks getest.
Samen met de VRU gaan we nog meer aandacht besteden aan duurzaamheid. We zoeken naar mogelijkheden om de organisatie duurzaam te maken. Bijvoorbeeld door in aanbestedingstrajecten het onderwerp duurzaamheid mee te nemen.
We sluiten zoveel mogelijk aan bij landelijke en regionale overleggen over vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor en op emplacementen. De regionale en gemeentelijke crisisorganisatie bereidt zich voor op specifieke risico’s, waaronder die van vervoer met gevaarlijke stoffen. Op regionaal niveau is voorzien in plannen die tijdens een calamiteit gebruikt worden.
In 2016 is een verfijning gemaakt van de bestaande bodembelastingkaart voor Niet Gesprongen Explosieven (NGE). Op deze kaart is zichtbaar waar in Amersfoort gerede kans is op aanwezigheid van NGE in de (water-)bodem. Op basis van de bodembelastingkaart ontwikkelt de gemeente Amersfoort een generiek handelingskader. Met dit handelingskader kunnen “grondroerders”, die binnen de gemeente werkzaamheden willen uitvoeren, vaststellen of, en zo ja welke beheersmaatregelen getroffen dienen te worden. Zo worden onveilige situaties in de gemeente zoveel mogelijk voorkomen. Het streven is het handelingskader in 2017 gemeentebreed te implementeren.
Samenwerking
Wij werken in het samenwerkingsverband van de VRU. Daarin nemen gemeenten deel en vormen samen met andere veiligheidspartners zoals politie, waterschappen, defensie en inwoners, een sterk netwerk op het gebied van veiligheidszorg. Brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing worden hier georganiseerd en uitgevoerd. Het vergroten van de fysieke veiligheid is voor de VRU een continue proces.
Deze intensieve samenwerking heeft gezorgd voor een kwalitatief goede, efficiënte en betaalbare brandweer- en crisisbeheersingsorganisatie, die niet beperkt is door gemeentegrenzen. Deze werkwijze betekent ook dat wij als gemeente niet meer alleen richting kunnen geven aan het fysieke veiligheidsbeleid. Om brand te voorkomen en veiligheid te bevorderen wordt ook samenwerking gezocht met zorgaanbieders, woningcorporaties, scholen enz.
Maatregelen
De gemeente doet onderzoek naar het overdragen van beheer en/of eigendom van brandweerkazernes aan de VRU. Dit stelt de VRU in staat om voor alle uitruklocaties in haar verzorgingsgebied eenzelfde niveau van beheer en onderhoud te hanteren. Op basis van de resultaten van een eerste onderzoek lijkt een besparing op de huisvestingskosten van de brandweer niet realistisch. Definitieve besluitvorming hierover door het Algemeen Bestuur van de VRU vindt vermoedelijk eind 2016 plaats. Het gaat dan om de overdracht van het beheer van de brandweerkazernes: van overdracht van eigendom heeft het Algemeen Bestuur al eerder afgezien.